Het DOMEIN DE SCHRIEKEN
Domein ‘De Schrieken’ en omgeving is gelegen op grondgebied van de gemeente Ravels (deelgemeente Poppel) in het noorden van de provincie Antwerpen en langsheen de grens met Nederland. Het wordt begrensd door de rijksgrens met Nederland in het westen, de Leeuweriklaan en Koekoekslaan in het noorden, de Bedafse Heide, Hondseind en de Steenweg Weelde in het oosten en het open landbouwgebied van de Flaasheide in het zuiden.
Dit domein is een typisch voorbeeld van een landschap in de Noorderkempen, gekenmerkt door een samengaan van grote compartimenten bos en weiland. Zowel op de kabinetskaart van de Ferraris (1770-1778) als op de topografische kaart van Vandermaelen (1854), herkennen we dit gebied als een grote heidevlakte met vennen en ruime vergezichten. Opvallend in het geheel was een grillig moeras, de ‘Bedaefsche leegte’. We moeten wachten tot het begin van de 20ste eeuw alvorens we op de topografische kaarten het domein ‘De Schrieken’ herkennen. Rond 1900 had de toenmalige eigenaar van de grond immers een heus landgoed laten aanleggen met een kasteel in neo-Vlaamse Renaissancestijl, vijvers en aanplantingen.
Het KASTEEL EN HET BOS
Het kasteel ‘De Schrieken’, het omliggend park en bijhorend bos zijn sinds deze tijd relatief gaaf bewaard gebleven. Vandaag betreft domein ‘De Schrieken’ een mooi voorbeeld van een landschapspark met indrukwekkende vijvers met talrijke uitgespaarde eilandjes en omgeven door de dichte bebossing. Het staat daarmee in sterk contrast met het, deels binnen de begrenzing gelegen, omgevende open landbouwgebied, dat pas zeer recent werd ontgonnen. Op de topografische kaart uit 1938 staat het immers nog aangegeven als heide. De recente ontginning komt tot uiting in het geometrische patroon van percelen en wegen en de grootschaligheid van het gebied.
Gelegen langsheen de grens met Nederland, heeft domein ‘De Schrieken’ en omgeving in beide wereldoorlogen ten dienste gestaan van de Duitse bezetter. In de Eerste Wereldoorlog was er een grenspost die trachtte te voorkomen dat Belgen uitweken om zich via Nederland naar het vrije IJzergebied te begeven. Bomen in het patrouillelaantje langs de grens vertonen nog honderden sporen van bajonetwonden; bajonetwerpen was immers het geliefde tijdverdrijf van de ter plaatse gestationeerde Duitse soldaten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ‘De Schrieken’ opnieuw bezet; ditmaal om er te patrouilleren tegen smokkelaars.
De bossen rond ‘De Schrieken’ zijn behoorlijk oud en omvatten nog enkele heiderelicten. Het vijvercomplex zou een restant zijn van het vroegere moeras ‘Bedaefsche leegte’ en biedt als gevolg daarvan mogelijkheden voor water- en moerasvegetaties. De combinatie van de oude bossen en het open landbouwgebied is ideaal voor de avifauna en meer specifiek voor weidevogels en bosvogels.
De tweeledige opbouw van dit gebied, met enerzijds een gesloten bosgedeelte en anderzijds een open landbouwgebied, is typerend. Het bosgedeelte doorbreekt daarbij de openheid van het omgevende landbouwgebied en zorgt op deze manier voor een afwisseling in de landschapsstructuur. Als geheel vertegenwoordigt deze ankerplaats een compartimentenlandschap met mooie zichten.
